In 2018, nadat ik afstudeerde bij de vzw Zorgmassage, ben ik als vrijwilliger gestart op de dienst oncologie van een ziekenhuis in de regio Antwerpen. Ik was ervan overtuigd dat ik zwaar zieke en kwetsbare mensen iets te bieden had maar had nooit durven denken dat dit werk mij zoveel voldoening zou geven…

Kankerbehandelingen en -resultaten zijn de afgelopen jaren sterk verbeterd, maar het kan nog steeds beangstigend zijn om het woord ‘kanker’ te horen. Het is normaal dat men zich zorgen maakt over de behandeling, bijwerkingen, testresultaten en het resultaat op de lange termijn, en ook over de gevolgen van de kankerdiagnose voor het gezin, werk en andere verantwoordelijkheden.

Bij veel mensen die de diagnose krijgen komen heel wat emoties naar boven, zoals: geschokt zijn (gevoel van verdoofd zijn), ongeloof, verdriet, angst, schuldgevoel, hulpeloosheid / machteloosheid, kwaadheid (“waarom ik ?”), piekeren, hoop / wanhoop, schaamte, verlies van vertrouwen in het lichaam, depressieve gevoelens, enz.

Dit zorgt voor stress in het lichaam dat adrenaline aanmaakt, waardoor het hart sneller gaat kloppen, de bloeddruk omhoog kan gaan, de ademhaling oppervlakkig en snel kan worden, handen kunnen gaan zweten, spieren spannen zich aan, maag en darmen zijn ontregeld, hoofdpijn/migraine kan optreden… Deze natuurlijke reacties maken deel uit van de ‘vecht- of vlucht’-reactie van het lichaam op gevaar, waardoor mensen snel kunnen reageren op een plotselinge dreiging. Bij de meeste mensen verdwijnen deze gevoelens, maar bij anderen kunnen ze paniekaanvallen veroorzaken of maken ze prikkelbaar en opvliegend.

Dit zijn heel normale reacties, die na verloop van tijd overgaan. Ze doen zich wisselend voor, afhankelijk van de fase in het ziekteproces. Het verwerkingsproces is voor iedereen anders, de ene heeft behoefte om met rust gelaten te worden, de ander wil niets liever dan over zijn gevoelens met anderen te praten.

Wat kan zorgmassage hierin betekenen?

Zorgmassage kan troost en verlichting brengen, en hele diepe ontspanning, wat het herstelsysteem van het lichaam ondersteunt. Klachten zoals angst, vermoeidheid, depressie, misselijkheid en pijn kunnen door de massage verminderen. Verder worden potentiële voordelen ervaren zoals beter slapen, andere pijnbeleving, een gevoel van welbehagen en meer energie. Voor meer informatie zie www.zorgmassage.be.

Wat onderscheidt zorgmassage van andere massagevormen?

Druk, ritme, locatie en positionering zijn belangrijke aandachtspunten bij zorgmassage, met name:

Druk: massage met zeer lichte druk (0-1).  Zorgmassage werkt volledig in functie van ons parasympathisch zenuwstelsel, dit wil zeggen in functie van herstel en genieten. Deze massage werkt zowel geestelijk als lichamelijk heel ontspannend (werkt niet op de doorbloeding en op de spieren zoals de klassieke massage).

Ritme: zorgmassage bestaat uit rustige, aandachtige, (langzame) ritmische aanrakingen. Het herkenbare patroon van ritme en herhaling zorgt voor extra vertrouwen en veiligheid, waardoor stress, angst en pijnklachten verminderen en rust en ontspanning ontstaan.

Locatie: locaties worden vermeden tijdens het masseren bijvoorbeeld in geval van huidproblemen of een katheder of bij borstamputatie.

Positionering: ondersteuning is belangrijk bijvoorbeeld als je een buikoperatie hebt ondergaan heb je iets nodig onder je onderbenen zodat je buik niet helemaal uitgerekt is of misschien heb je een kussen nodig om je hoofd te ondersteunen.

Er wordt gebruik gemaakt van verschillende technieken, zoals vlindermassage, holdings, accupunctuur drukpunten…

Mijn ervaring als zorgmasseur op de oncologie afdeling

In het ziekenhuis masseer ik vaak de benen en de voeten omdat dit een diepe ontspanning geeft in het hele lichaam en het ook het meest praktisch is, een ziekenhuisbed is namelijk geen massagetafel. In mijn praktijk werk ik op een massagetafel of stoel, naargelang de conditie van de patiënt, het geeft meer ruimte om ook andere delen van het lichaam te masseren.

Ik gebruik een neutrale basisolie, zoals amandelolie, die ook voedend en herstellend is voor de huid. 

Tijdens de zorgmassage staat de mens achter de ziekte steeds centraal, de mens is meer dan zijn ziekte, dat is mijn uitgangspunt. 

Door mij te verbinden met de levensenergie, die door het lichaam stroomt, ontstaat een gevoel van vertrouwen en veiligheid, diepe erkenning, liefdevolle verbondenheid. 

Mensen denken dat ze diep spiercontact nodig hebben om te ontspannen, maar het zijn de zenuwen in de huid die voor ontspanning zorgen. Hoewel strakke spieren stress kunnen veroorzaken (strakke spieren klemmen zich vast rond de vaten zodat je geen goede bloedsomloop krijgt, en dan bouwt dat melkzuur op), gaat het hier om de huid. Alleen al door olie op een gebied aan te brengen, heeft het een gelaagd neveneffect – eerst is er ontspanning en dan laten de spieren los. 

Bij mensen die in paniek zijn, kan massage helpen om hun ademhaling te kalmeren.  Veel patiënten krijgen zwelling, hun voeten of onderbenen zitten erg strak, ze bewegen niet – veel ziekteprocessen kunnen zwelling veroorzaken; massage kan zorgen voor opluchting. Het kan helpen bij de bloedsomloop, pijn en angst.

Naast voormelde voordelen, merk ik dat mensen die veel medische zorg hebben ondergaan en kwetsbaar zijn, iets nodig hebben dat echt aangenaam aanvoelt voor hun lichaam.  Na onaangename ervaringen kan zorgmassage gewoon weer plezier in het lichaam brengen.

Enkele reacties van mensen die van mij zorgmassage kregen

“Werkelijk het beste dat ik hier al mocht ontvangen. De fijngevoelige massage zorgde ervoor dat ik opnieuw contact kon maken met delen van mijn lichaam, waarvan ik dacht dat ze gevoelloos waren geworden.”

“Een buitenaardse ervaring. Heel bijzonder.”

“Dankzij de massage ben ik nu minder angstig voor wat komen gaat, door eerdere traumatische ervaringen was ik mijn vertrouwen in dokters verloren.”

“Wat een verwennerij, alles wat mij kan ondersteunen in mijn herstel neem ik graag aan.”

Sommige mensen hebben behoefte om te praten tijdens de massage anderen geven zich over aan de ontspanning van hun lichaam.

Op zoek naar iemand die zorgmassage aanbiedt? Hier lees je alles over deze dienst. Of neem contact op voor een afspraak.